مهاربند چیست؟

در ابتدا بپردازیم به معنی مهاربند که در اصطلاح به بادبند نیز معروف می باشد.
سقف سوله، یک عضو مستحکم‌کننده است که نقش بسیار مهمی را در سازه دارد چرا که سازه را در برابر نیروهایی مانند باد یا زلزله محافظت می‌کند.
سقف سوله ها اکثرا به‌صورت شیب‌دار (تک شیب یا دو شیب) ساخته شده  و در انواع مختل شیبدار می باشد که این مورد و بسته به سلیقه کارفرما و سازنده دارد، به این منظور که در برخی موارد تخت یا قوسی شکل خواهد بود. برای پوشش سقف سوله به‌طور معمول از ورق‌های گالوانیزه استفاده می شود چرا که این ورق ها جز مستحکم ترین ها هستند.

مهاربند یا بادبند برای افزایش مقاومت ساختمان در برابر نیروهای جانبی مثل باد یا زلزله است. نیروهای بادی و زلزله با تاثیر بر پایه ساختمان (فونداسیون)، باعث حرکت افقی در سازه می‌شوند. به‌همین‌علت، برای مقابله با این نیروها و ایجاد استحکام لازم، ساختمان‌ها نیاز به مهاربند یا بادبند دارند.

مهاربندهایی که در سوله ها مورد استفاده قرار می گیرند در دو دسته تولید می شوند که شامل:

۱- مهاربندهای قائم

۲- مهاربندهای جانبی

که هر دو معمولا به شکل ضربدری روی سقف اجرا می شوند.
و اما موارد استفاده در ساخت مهاربندهای قائم، مقاطع دوبل ناودانی و در برخی شرایط باکس می باشد، در مهاربندهای سقفی انواع قطرهای میلگرد ساده مورد استفاده قرار می گیرد.
این میلگردهای ذکر شده می‌توانند از فولاد ST37 یا ST52 تشکیل شده باشند.
کششی بودن این بادبند ها جز  مهم‌ترین ویژگی آن ها محسوب می شود که در جهت پیوستگی قاب‌های سوله و ایجاد یکپارچگی در سقف بسیار مهم هستند.
از مهم‌ترین مهاربندها که بیش تر در نصب سوله ها از آن استفاده می کنند شامل:

۱- مورد اول مهارهای افقی در صفحه یال‌های فوقانی

۲- مورد دوم مهاربندی قائم بین خرپاها و ستون‌ها می باشند که هر دو بر ساختمان ها سوار می شود و مورد استفاده قرار می گیرد.

و اما بپردازیم که هدف اصلی استفاده از مهاربند چه چیزی می تواند باشد و اصلا به چه دردی می خورد که به شرح زیر هم می باشد:

۱- اول مورد که بسیار مهم است جلوگیری از تغییر شکل سازه هنگام جایگذاری و نصب سوله است به این معنی که اختلال و مشکلی در این بین ایجاد نشود.

۲- تأمین پایداری اعضای سازه به این معنی که تمام اجزا در محل و جایگاه مناسب قرار بگیرند.

۳- افزایش مقاومت سقف ها در برابر نیروهایی مانند نیروی باد و زلزله که مقاومت سازه هم در این بین حفظ می شود‌.
در واقع مهاربند سوله (Roof Truss Strap) یک نوع بند است که به منظور تقویت و تثبیت سازه‌های سقف سوله استفاده می‌شود.
این بندها اغلب از فولاد گالوانیزه ساخته شده‌اند و برای اتصال و تثبیت تیرها (truss) به ستون‌ها و دیوارهای سوله استفاده می‌شوند.
مهاربندهای سوله عمدتاً در سازه‌های بزرگ مانند ساختمان‌های صنعتی، ساختمان‌های سوله و سازه‌های فلزی استفاده می‌شوند.
آنها کمک می‌کنند تا سازه سقف سوله به صورت محکم و استحکام بالا نصب شود و بتواند با بارهای ناگهانی و فشارهای برخوردی که ممکن است در طول زمان به آن وارد شود، سازگاری داشته باشد.
مهاربندهای سوله در اندازه‌ها و طول‌های مختلف در دسترس هستند و معمولاً تحت استانداردهای صنعتی و ملی تولید می‌شوند.
این بندها باید با روش‌های مناسب نصب شوند و توسط تکنسین‌های ماهر نصب گردند تا اتصالات سقف سوله به درستی انجام شود و استحکام سازه تضمین شود.

انواع مهاربند

در مهاربندهای سوله نیز انواع مختلفی وجود دارد که برای تثبیت و استحکام‌بخشی به سازه سقف سوله استفاده می‌شوند.
برخی از انواع مهاربند سوله عبارتند از:

۱- مهاربند افقی (Horizontal Strapping)

این نوع مهاربند در طول سازه سقف سوله از جانب به جانب نصب می‌شود و در تثبیت تیرها (truss) و بالاگذارها (purlin) به ستون‌ها و دیوارها نقش دارد.
آنها با کمک پیچ یا ناخن به عناصر سازه‌ای متصل می‌شوند.

۲- مهاربند عمودی (Vertical Strapping)

این نوع مهاربند به عنوان تقویت کننده سازه سوله به طور عمودی بر روی تیرها نصب می‌شود.
آنها می‌توانند به عنوان اتصال تیرها به ستون‌ها و تثبیت و تقویت سازه سقف سوله عمل کنند.

۳- مهاربند میانی (Intermediate Strapping)

این نوع مهاربند بر روی تیرها و بالاگذارها به صورت افقی نصب می‌شود تا استحکام و ثبات سازه سقف سوله را افزایش دهد.
آنها به عنوان پشتیبان اضافی در نقاط میانی سازه استفاده می‌شوند.

۴- مهاربند کروی (Diagonal Strapping)

این نوع مهاربند بر روی تیرها و بالاگذارها به صورت مورب نصب می‌شود تا استحکام و ثبات سازه سقف سوله را افزایش دهد.
آنها با ایجاد اتصالات میان تیرها و بالاگذارها، سازه را در برابر نیروهای جانبی تقویت می‌کنند.
توجه داشته باشید که نوع مهاربند مورد استفاده برای سازه سوله بستگی به طراحی و نیازهای سازه‌ای خاص دارد.

۵- نوع جدید دیگری از بادبند سوله

که این نوع به تازگی مورد استفاده قرار گرفته است  و مورد توجه بسیاری هم قرار گرفته است که سیستم بادبندی خارج از محور (EBF) می باشد.
برای انتخاب صحیح نوع مهاربند، بهتر است با مهندسین معماری و مهندسان سازه مشورت کنید.

کاربرد مهاربند در سوله

و هم چنین بادبند های افقی سقف و مهاربندهای جانبی که پایداری سازه را حفظ می کنند، این گونه عمل می کند که بار عمودی-افقی را از طریق بادبند سقف و دیوار به فونداسیون منتقل می‌کنند این مورد در واقع نحوه ی عملکرد بادبند محسوب می شود.
هنگامی که قرار است سیستم مهاربندی سقف راه اندازی شود لازم است که، میله‌های اتصال در پشت و لبه سقف نصب شوند تا از انتقال نیروی افقی اطمینان کامل حاصل شود.
علاوه بر این موارد در نصب انواع مهاربند سقف سوله ها هم حتما باید نکاتی رعایت شود و مورد موارد توجه قرار بگیرد که شامل موارد زیر می باشد:

۱- مورد اول در خصوص بار طولی و انتقال نیرو است که بار طولی را به‌طور واضح و معقول باید منقل شود و مسیر انتقال نیرو را تا حد امکان کوتاه باشد که این محاسبات توسط طراح صورت می گیرد.

۲- از پایداری سیستم سازه که در واقع همان پایداری اجزای سازه در خارج از پلان است اطمینان کامل را حاصل کنید.

۳- نصب سازه باید به شکلی راحت و صحیح انجام شود و تمام اجزا در محل مناسب قرار داشته باشد تا در نهایت کاری تمیز و مناسب در آید.

و اما مهاربندها در سازه‌های سوله برای تثبیت و استحکام‌بخشی به سازه سقف سوله استفاده می‌شوند. کاربردهای مهاربند در سوله عبارت است از:

۱- تثبیت تیرها و بالاگذارها

مهاربندها برای اتصال و تثبیت تیرها و بالاگذارها به ستون‌ها و دیوارهای سوله استفاده می‌شوند.
این عناصر سازه‌ای برای تحمل بارهای ناگهانی و فشارهای برخوردی نیاز به استحکام و استحکام بالا دارند.

۲- تقویت سازه

مهاربندها با ایجاد اتصالات قوی و محکم بین عناصر سازه‌ای مختلف در سوله، استحکام و ثبات سازه را افزایش می‌دهند.
آنها به عنوان پشتیبان اضافی در نقاط استراتژیک سازه استفاده می‌شوند.

۳- مقاومت در برابر نیروهای جانبی

مهاربندها با ایجاد اتصالات میان تیرها و بالاگذارها، سازه را در برابر نیروهای جانبی ناشی از باد و لرزش‌ها تقویت می‌کنند.
این نیروها ممکن است باعث نیروزایی و تکانه در سازه شوند که با استفاده از مهاربندها کنترل می‌شوند.

۴- پیشگیری از تغییر شکل غیرمطلوب

مهاربندها با محدود کردن حرکت غیرمطلوب و تغییر شکل سازه در مقابل نیروهای خارجی، از تحمیل آسیب به سازه سوله جلوگیری می‌کنند.
این امر می‌تواند به افزایش عمر مفید سازه کمک کند. مهاربندها در سازه‌های سوله با توجه به نیازهای سازه‌ای و طراحی مشخص سوله به طور استاندارد و متناسب با استانداردهای صنعتی نصب و استفاده می‌شوند.
برای نصب مهاربندها، بهتر است با مهندسان معماری و مهندسان سازه همکاری کنید تا اطمینان حاصل کنید که نصب به درستی انجام شده است.