دهانه سوله و انتخاب ابعاد استاندارد آن
دهانه سوله یا دروازه سوله به بازوی دروازهای گفته میشود که برای ورود و خروج وسایل نقلیه و بارها به داخل سوله مورد استفاده قرار میگیرد.
پیش از اینکه فرایند ساخت سوله انجام پذیرد، حتما مهم ترین لازمه برای این کار ابعاد استاندارد سوله مورد تایید سازمان مقررات ملی ساختمان قرار گیرد، که در پی آن مجوز های ساخت صادر گردد.
چراکه همواره استاندارد بودن ابعاد قسمت های مختلف سوله جز مسائل مهم و حائز اهمیت به شمار می رود.
از این رو توجه بسیاری به اندازه میزان اندازه دهانه سوله و ارتفاع آن میشود. انتخاب ابعاد استاندارد برای دهانه سوله به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه قصد داریم آنها را معرفی و مورد بررسی قرار دهیم.
اندازه دهانه اصولا بین ۱۲ تا ۴۰ متر قابل قبول است. اندازه بهینه بین ۲۰ تا ۳۵ متر بوده و برای کاربریهای مختلف متنوع است. نسبت شیب سوله با اندازه دهانه سوله به این ترتیب مقایسه میشود که در دهانههای کوچکتر از شیب ۲۰٪ استفاده میشود، در حالی که برای دهانه بسیار بزرگ، شیب تا ۱۵ درصد مناسب است.
۱-نوع و اندازه وسایل نقلیه و بار
ابتدا در گام اول باید مشخص شود که چه نوع وسایل نقلیه و بارهایی از دهانه سوله عبور خواهند کرد.
برای این منظور باید اندازه و ارتفاع بارها و وسایل نقلیه مورد نظر در نظر گرفته شود، و طبق آنها میزان اندازه دهانه و ارتفاع سوله تأیید شود.
۲-اندازه سوله
از این نکته غافل نشوید که ابعاد دهانه سوله باید با ابعاد کلی سوله سازگاری داشته باشد.
برای ساختن سوله، ابتدا ابعاد کلی سوله شامل طول، عرض و ارتفاع باید مشخص شود و سپس در مرحله بعدی دهانه سوله با توجه این ابعاد مشخص شده در نظر گرفته میشود.
۳-نیاز به عبور همزمان وسایل نقلیه
در برخی موارد با توجه به موقعیت و شرایطی که ایجاب می شود، نیاز است که بتوان چند وسیله نقلیه به صورت همزمان از دهانه سوله عبور دهیم.
در این صورت، نقش و تاثیری که عرض سوله به همراه دارد، مشخص میشود چرا که علاوه بر اندازه و ارتفاع وسایل نقلیه، عرض دهانه سوله نیز باید تنظیم شود تا امکان عبور همزمان این وسایل نقلیه را فراهم کند.
۴-امکان دسترسی و منور بودن دهانه سوله
در صورتی که دهانه سوله برای استفاده افرادی که قصد پیادهروی دارند یا وسایل جانبی مانند جرثقیل و دستگاههای باربری قابل دسترسی باشد، باید ابعادی مناسب برای عبور و حرکت این افراد و وسایل فراهم شود، تا برای رفت و آمد و فعالیتهای آنها اختلال و مشکلی به وجود نیاید.
۵-استانداردها و مقررات محلی
هر منطقه و کشوری ممکن است استانداردها و مقررات خاص خود را درباره ابعاد دهانه سوله داشته باشد.
بررسی این استانداردها و رعایت آنها در انتخاب ابعاد دهانه سوله بسیار مهم است.
در نهایت، با توجه به این عوامل، ابعاد استاندارد دهانه سوله باید به طور دقیق مشخص شود.
به عنوان مثال، برای ورود و خروج وسایل نقلیه سبک و متوسط، ابعاد استاندارد دهانه سوله میتواند حدوداً چهار تا پنج متر در ارتفاع چهار تا شش متر در عرض باشد، اما در صورت نیاز به عبور وسایل نقلیه سنگین تر، ابعاد بیشتری لازم خواهد بود.
حداکثر دهانه سوله
حداکثر دهانه سوله متغیر است و به عوامل مختلفی وابسته است، از جمله:
۱-نوع سازه سوله
نوعی که سازه سوله از ان متشکل و یا برخودار میباشد، مانند سولههای فلزی، بتنی، یا هیبریدی، میتواند تأثیر زیادی بر حداکثر دهانه سوله داشته باشد.
هر نوع سازه ممکن است از محدودیتهای خاصی در ابعاد دهانه برخودار باشد.
۲-مقررات و استانداردهای محلی
مقررات و استانداردهای ساختمانی و آتشنشانی ممکن است محدودیتهایی در ابعاد دهانه سوله تعیین کنند.
برخی مناطق ممکن است مقررات خاصی درباره عرض، ارتفاع و طول دهانه سوله داشته باشند، که حتما میبایست به همه این محدودیت ها و قانون های موجود احترام گذاشته شود و آنها را در نظر بگیرید.
۳-استفاده و نیازهای خاص
نوع استفاده از سوله و نیازهای خاصی که باید تحت دهانه سوله رفع شوند، میتواند تأثیر زیادی بر ابعاد دهانه داشته باشد.
برای مثال، در صورت نیاز به عبور همزمان وسایل نقلیه بزرگ از داخل سوله، حداکثر دهانه باید به گونهای تعیین شود که این عبور امکان پذیر باشد.
۴- میزان شیب سوله در بخش سقف
میزان شیب سوله که در بخش سقف از آن برخوردار میباشد.
موضوعی تاثیر گذار به شمار میرود، به طور کلی اینگونه میتوان گفت که به هر میزان که شیب سقف سوله بیشتر باشد دهانه سوله باید کوچیکتر باشد و برعکس. که این گزینه نقش مهمی در میزان مقاومتی که سوله قرار است از خود به عمل آورد دارد.
که در خصوص چنین شرایطی می بایست شیب سقف از سی درصد بیشتر محاسبه نشود.
با توجه به مواردی که ذکر شد، حداکثر دهانه سوله میتواند به طور متغیری بین ده تا سی متر یا بیشتر در نظر گرفته شود.
اما برای تعیین دقیق حداکثر دهانه سوله در یک مورد خاص، توصیه میشود با مهندسان معماری و مهندسان سازه مشورت کنید و مقررات و استانداردهای محلی را بررسی کنید.
ابعاد استاندارد درب سوله
ابعاد استاندارد درب سوله متغیر است و همواره یک میزان ثابت نخواهد بود، بلکه بسته به نیازهای وسایل نقلیه و بارهایی که قرار است از درب سوله عبور کنند، متفاوت میباشد.
با این حال، برخی از ابعاد استاندارد درب سوله که معمولاً مورد استفاده قرار میگیرند، عبارتند از،
۱-ارتفاع درب
معمولاً درهای سوله باید از ارتفاع بالایی برخوردار باشند تا به این ترتیب بتوانیم وسایل نقلیه بلند مانند کامیونها و کنتینرها را در داخل سوله جابجا نماییم.
حداقل ارتفاع درب سوله معمولاً حدود چهار تا پنج متر است، اما در سازههای بزرگتر و سولههای صنعتی، ارتفاع درب ممکن است بیشتر از این میزان باشد.
۲-عرض درب
عرض درب سوله نیز بسته به نیازها و ترافیک وسایل نقلیه در نظر گرفته میشود. معمولاً درب سوله عرضی حدود چهار تا هشت متر دارد، اما در مواردی ممکن است عرض درب بیشتر یا کمتر از این میزان که ذکر شد باشد.
۳-سرعت باز و بسته شدن درب
در صنعت و حمل و نقل، سرعت باز و بسته شدن درب سوله نیز مهم است.
بسته به نوع درب و نیازهای خاص، سرعت باز و بسته شدن ممکن است متغیر باشد و تغییر کند.
در کل، با توجه به تمامی مواردی که در این خصوص بیان شد برای تعیین ابعاد استاندارد درب سوله، نیاز است که با توجه به نوع و اندازه وسایل نقلیه و بارهایی که از درب سوله عبور میکنند، با مهندسان معماری و مهندسان سازه مشورت کنید تا ابعاد دقیق و مناسب برای درب سوله را تعیین کنید.
همچنین، رعایت مقررات و استانداردهای محلی نیز بسیار مهم است.
بزرگترین دهانه سوله
یکی از مهم ترین فاکتور هایی که پیش از ساخت سوله ها برای همه افراد مهم و حائز اهمیت می باشد این است که دهانه سوله از بزرگی کافی برخوردار باشد، به این ترتیب دیگر نگرانی در خصوص ورود و خروج انواع بارهای بزرگ برای افراد وجود نخواهد داشت.
بزرگترین دهانه سولهها در دنیا معمولاً در پروژههای صنعتی و بزرگ قرار میگیرند.
در حال حاضر، بزرگترین دهانه سولهها در حدود پانصد متر یا بیشتر نیز وجود دارد.
این سازهها عموماً برای نگهداری و حمل و نقل وسایل نقلیه بزرگ مانند هواپیماها، قطارها، و وسایل نقلیه سنگین دیگر طراحی میشوند.
یکی از مشهورترین مثالها در این زمینه، سوله بوئینگ در واشینگتن، ایالات متحده است.
این سازه که برای تولید و نگهداری هواپیماهای بزرگ بوئینگ طراحی شده است، دارای یک دهانه بسیار بزرگ است که به طول حدود هزار و پانصد متر و عرض دویست و چهل متر میرسد.
این دهانه به وسیله دربهای غولپیکری که قابل باز و بسته شدن هستند، پوشش داده شده است.
همچنین، در پروژههای صنعتی بزرگ دیگر نیز میتوان دهانههای بسیار بزرگی را مشاهده کرد.
این دهانهها با استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته ساخته میشوند تا بتوانند وسایل نقلیه و بارهای سنگین را در داخل سوله جابجا کنند.
سوله هایی که با دهانه بزرگ ساخته میشوند دارای ویژگی های متعددی میباشند، که در ادامه به معرفی خواهیم پرداخت.
۱-از جمله بارزترین ویژگی آنها میتوان به این موضوع اشاره کرد که آنها قادر خواهند بود فشار زیادی را تحمل نمایند و میتوانید بر روی آنها جرثقیل نصب نمایید.
۲- آنها نیاز به ستون وسط و فونداسیون ندارند که همین موضوع باعث میشود تا به مقدار زیادی از هزینه های موجود حذف شود، در نتیجه گزینه ای معقول و مناسب به شمار می رود.
۳-ساخت آنها در کوتاه ترین زمان ممکن انجام پذیر می باشد.
۴-سوله هایی که با دهانه بزرگ ساخته میشوند، دیگر نیازی به جرثقیل ندارند مثل سالنهای ورزشی و سالنهای اجتماعات، که آنها را هم نیز می توان توسط این سازه ها اجرا کرد.
در هر صورت، بزرگترین دهانه سوله به عواملی همچون، بستگی به نیازها، محدودیتها و تواناییهای فنی و مهندسی موجود دارد و ممکن است در آینده با پیشرفت تکنولوژی، دهانههای سولههای بزرگتری نیز طراحی و ساخته شوند.